Processing math: 6%

京都大学 大学院 理学研究科
地球惑星科学専攻
2023年度 基礎科目 問題1




[1]

t=1x とおいて、次のように計算できる: x1xdx=(1t2)t(2tdt)=2(t4t2)dt=25t523t3+C        (C は積分定数 )=25(1x)5223(1x)32+C        (C は積分定数 )

[2]

\boldsymbol{A}, \boldsymbol{B}(i,j) 成分を A_{ij}, B_{ij} とすると、 \boldsymbol{A} \boldsymbol{B}, \boldsymbol{B} \boldsymbol{A}(i,j) 成分はそれぞれ \begin{align} \left( \boldsymbol{A} \boldsymbol{B} \right)_{ij} &= \sum_k A_{ik} B_{kj} \\ \left( \boldsymbol{B} \boldsymbol{A} \right)_{ij} &= \sum_k B_{ik} A_{kj} \end{align} であり、 \boldsymbol{A} \boldsymbol{B}, \boldsymbol{B} \boldsymbol{A} のトレースはそれぞれ \begin{align} \mathrm{tr} \left( \boldsymbol{A} \boldsymbol{B} \right) &= \sum_i \left( \boldsymbol{A} \boldsymbol{B} \right)_{ii} \\ &= \sum_i \sum_k A_{ik} B_{ki} \\ \mathrm{tr} \left( \boldsymbol{B} \boldsymbol{A} \right) &= \sum_i \left( \boldsymbol{B} \boldsymbol{A} \right)_{ii} \\ &= \sum_i \sum_k B_{ik} A_{ki} \end{align} であるから、これらが等しいことがわかる。

[3]

\begin{align} \begin{pmatrix} -3 & 0 & 5 & 0 \\ 0 & \frac{1}{4} & 0 & - \frac{1}{2} \\ 2 & 0 & -3 & 0 \\ 0 & -\frac{1}{2} & 0 & 2 \end{pmatrix} \end{align}

[4]

まず、 \begin{align} \frac{d^2y}{dx^2} + \frac{dy}{dx} - 6y = 0 \end{align}y=e^{\lambda x}\lambdax によらない定数)を代入すると、 \lambda^2 + \lambda - 6 = (\lambda+3)(\lambda-2) = 0 から \lambda=-3,2 を得るので、この微分方程式の一般解は \begin{align} y = c_1 e^{-3x} + c_2 e^{2x} \ \ \ \ \ \ \ \ ( c_1, c_2 \text{ は積分定数 } ) \end{align} であることがわかる。 次に、与えられた微分方程式に y=Axe^{-3x}Ax によらない定数)を代入すると、 A=1/5 を得るので、与えられた微分方程式の一般解は \begin{align} y = c_1 e^{-3x} + c_2 e^{2x} + \frac{1}{5} xe^{-3x} \ \ \ \ \ \ \ \ ( c_1, c_2 \text{ は積分定数 } ) \end{align} であることがわかる。

[5]

A の固有値は -1,-3 であり、それぞれに属する固有ベクトルは、 \begin{align} \boldsymbol{u}_1 = \frac{1}{\sqrt{2}} \begin{pmatrix} 1 \\ 1 \end{pmatrix} , \ \ \boldsymbol{u}_2 = \frac{1}{\sqrt{2}} \begin{pmatrix} 1 \\ -1 \end{pmatrix} \end{align} である。 そこで、 \begin{align} \boldsymbol{P} = \frac{1}{\sqrt{2}} \begin{pmatrix} 1 & 1 \\ 1 & -1 \end{pmatrix} \end{align} とおくと、 \begin{align} \boldsymbol{P}^2 &= \begin{pmatrix} 1 & 0 \\ 0 & 1 \end{pmatrix} ,\\ \boldsymbol{P} \boldsymbol{A} \boldsymbol{P} &= \begin{pmatrix} -1 & 0 \\ 0 & -3 \end{pmatrix} ,\\ \det \boldsymbol{P} &= -1 \end{align} が成り立つ。 そこで、 \begin{align} \begin{pmatrix} y_1 \\ y_2 \end{pmatrix} = P \begin{pmatrix} x_1 \\ x_2 \end{pmatrix} \end{align} とおいて、次のように計算できる: \begin{align} \int_{-\infty}^\infty \int_{-\infty}^\infty \exp \left( \boldsymbol{x}^t \boldsymbol{A} \boldsymbol{x} \right) dx_1 dx_2 &= \int_{-\infty}^\infty \int_{-\infty}^\infty \exp \left( -y_1^2 -3y_2^2 \right) dy_1 dy_2 \\ &= \int_{-\infty}^\infty \exp \left( -y_1^2 \right) dy_1 \int_{-\infty}^\infty \exp \left( -3y_2^2 \right) dy_2 \\ &= \sqrt{\pi} \cdot \sqrt{\frac{\pi}{3}} \\ &= \frac{\pi}{\sqrt{3}} \end{align}